17.03.2021 roku ukazało się kolejne wydawnictwo muzyczne sygnowane przez Muzeum Miasta Gdyni. „Druga Fala” to album będący próbą spojrzenia na dorobek lokalnej sceny alternatywnej sprzed kilkudziesięciu lat przez pryzmat młodych twórców wywodzących się z Gdyni i okolic. Ich wrażliwość, otwartość na nowe formy muzyczne, chęć poszukiwania i przekraczania barier stylistycznych łączy ich bezpośrednio z protoplastami tutejszej nowej fali. Lecz „Druga Fala” to nie tylko płyta, to kolejny ważny krok w integrowaniu oraz profesjonalizacji młodego środowiska muzycznego z Gdyni.
Początki Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej sięgają połowy lat 70. XX wieku. Jeśli za alternatywę muzyczną uznać zjawiska nowe, niezależne wobec głównego nurtu i promowanej wówczas przez krajowe media Muzyki Młodej Generacji to pionierskimi formacjami jawiły się dwie formacje: Galago oraz Deadlock. Ci pierwsi grali reggae omijając niedobory sprzętu z iście ułańską fantazją (wykorzystanie rur do odkurzacza w celu studyjnej rejestracji pogłosu). Deadlock zaś był pierwszym z zespołów nawiązujących swą estetyką do zachodniego ostrego grania. Jego muzycy występowali później m.in. w składzie kultowej grupy Kryzys. Dla nastolatków, którzy za moment sami sięgną po instrumenty styczność z tą muzyką była katalizatorem ich osobistych przemian, bodźcem do poszukiwania własnego przekazu. Koncerty w nielicznych klubach studenckich oraz garażowe próby były miejscem gdzie tworzyła się kontrkultura.
Pierwszy drukowany plakat Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej. Autor: Mariusz 'Budgie' Dunaj
W ilości aktywnych formacji muzycznych przodowała Gdynia. To tu licealiści zakładali takie formacje jak Pancerne Rowery. Apteka, Bielizna, czy Regał. Potencjał drzemiący w lokalnej scenie, tak różnej od tego co grało się wówczas w kraju, dostrzegło w połowie lat 80. XX wieku miasto oraz animatorzy kultury. Dzięki wsparciu nowopowstałego Młodzieżowego Centrum Kultury i działaniom menedżera Waldemara Rudzieckiego w Gdyni zrodziła się zaopatrzona w profesjonalny sprzęt, prężnie działająca i wspierająca się nawzajem scena zrzeszająca muzyków, plastyków, poetów. Była ona alternatywą wobec skostniałego ówczesnego rynku muzycznego, zdominowanego przez weteranów nie pozwalających zaistnieć szerzej debiutantom spoza centralnej Polski. Co ciekawe, na organizowanych festiwalach młodej gdyńskiej sceny pt. Nowa Scena pierwsze występy dawali m.in. Kult, T. Love, De Mono czy Krzysztof Grabowski. Na czym polegał fenomen ówczesnej sceny? Oryginalność oraz brak stylistycznych barier. Na jednym koncercie występowali obok siebie metalowy Hector, popowe No Limits, psychodeliczna Unrra czy punkowe Po Prostu. Charakterystyczny był autorski, często kolorowy image i koncepcja, będąca zarówno formą eskapizmu jak i celebracji życia i muzyki. Muzycy łączyli się w kolektywy, składy płynnie się zmieniały zarówno personalnie jak i muzycznie – a wszystko działo się w symbiozie oraz wzajemnej przyjaźni. Co więcej, to właśnie w tym ruchu korzenie ma m.in. nowatorski i niepodrabialny styl muzyczny Yass – zarówno Mikołaj Trzaska, Wojciech Mazolewski, Jerzy Mazzoll czy Tymon Tymański rozpoczynali karierę w nowofalowych i alternatywnych gdyńskich i gdańskich formacjach.
Koncert "Nowa Scena", Maciej Wanat (perkusja). Fot. Leszek Żurek
Czy tak samo jest teraz? Odpowiedź przynosi album Druga Fala. To kolejne po projekcie „Gdynia 1988-2018” (scoverowana przez młode formacje wersja płyty winylowej Gdynia z 1988 roku, będącej dokumentacją muzyczną sceny) działanie będące zarówno historycznym spojrzeniem na dorobek muzyczny tutejszych formacji i działaniem integrującym gdyńskich muzyków młodej generacji. W 2018 roku, po nagraniu płyty oraz serii koncertów z cyklu Gdynia 1988-2018, odbywających się w Muzeum Miasta Gdyni, między muzykami uczestniczącymi w rejestracji albumu zrodziła się silna więź i chęć dalszej eksploracji repertuaru Trójmiejskich zespołów alternatywnych. Tak powstał kilkunastoosobowy kolektyw Druga Fala w którego skład wchodzi kolejne pokolenie muzyków: dzieci współtwórców tutejszej sceny lat 80. XX wieku. Młodzież, nie tylko genetycznie ale i z pasji wiążąca przyszłość z muzyką, ramię w ramię z doświadczonymi artystami przez kilka tygodni aranżowała na nowo i współprodukowała w trójmiejskich studiach i salach prób niezwykły materiał muzyczny. Za cel kolektyw obrał sobie bowiem nową interpretację kasety Fala II – kontynuacji płyty Gdynia, zarejestrowanej podczas tej samej sesji nagraniowej w Radio Gdańsk. Przedsięwzięcie wykroczyło również poza granice Trójmiasta – w jego realizację zaangażował się Maciej Werk, lider legendarnej łódzkiej formacji Hedone oraz dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Producentów Muzycznych Soundedit.
Kolektyw podczas rejestracji studyjnej części płyty w Radio Gdańsk. Fot. Bogna Kociumbas
16.08.2019 w Studiu Muzycznym Polskiego Radia SA im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie odbył się transmitowany przez Program Trzeci Polskiego Radia w audycji Lista Osobista Piotra Metza koncert kolektywu, którego zapis można odnaleźć na nowo wydanej płycie Muzeum Miasta Gdyni. Swoistą historyczną klamrą Drugiej Fali i łącznikiem z Pierwszą Falą stała się sesja nagraniowa w RG Studio Radia Gdańsk, zrealizowana przez Jacka Puchalskiego, realizatora oryginalnej sesji, podczas której powstały utwory, które trafiły na kompilację Gdynia oraz Fala II. Druga Fala już generuje kolejne fale i twórcze przypływy – płytę zamyka cover utworu Wolny Legendarnej Grupy Marilyn Monroe, zarejestrowany niezależnie od materiału z Fali II przez dzieci muzyków m.in. Irlandzkich Truskawek, Marylin Monroe, Sze-Sze czy Rocka’s Delight. Rezultat projektu przerósł pierwotne oczekiwania - do Muzeum Miasta Gdyni zgłaszają się kolejni młodzi muzycy chcący zmierzyć się z tematyką Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej z pytaniami, czy nastąpi Trzecia Fala. Świadczy to zarówno o naturalnym przedłużeniu energii, dzięki której nad Zatoką Gdańską powstało tyle niezwykłej muzyki oraz formacji, ale i o chęci zgłębiania lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Kolektyw Druga Fala prezentuje całą mozaikę brzmień, stylistyk oraz odważnych pomysłów, które cechują młodych muzyków z Gdyni i okolic. Niech ta Fala porwie i Was w muzyczną podróż w nieznane!
Więcej o projekcie: https://www.muzeumgdynia.pl/projekty/druga-fala/
Płyta: http://sklep.muzeumgdynia.pl/product/druga-fala-plyta-cd/
Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=x_buobs_Ku0 / https://www.youtube.com/watch?v=Ch0zTBpKfjk / https://www.youtube.com/watch?v=K6d-Tyih5EU
Spotify: https://open.spotify.com/album/7pQfECBkjVxvrTHUuF1ERu?si=UgUlvC9HT-CA-ykHnnArQA
Bandcamp: https://muzeummiastagdyni.bandcamp.com/album/druga-fala
Koncert Drugiej Fali w Studiu im. Agnieszki Osieckiej. Fot. Wojtek Bryndel
Michał Miegoń (Producent i pomysłodawca projektu, Muzeum Miasta Gdyni)